شهرداری تهران در اقدامی بحثبرانگیز، بخشی از آرامستان بهشتزهرا که بنا بر گزارشها در محل دفن اعدامهای اوایل دهه ۶۰ بوده است که به پارکینگ خودرو تبدیل شده است. این اقدام واکنشهای متعدد را در میان فعالان مدنی، خانوادههای قربانیان و کاربران شبکههای اجتماعی به دنبال دارد.
بهشتزهرا به عنوان بزرگترین گورستان پایتخت، همیشه نقش مهمی در حافظه تاریخی و اجتماعی ایران ایفا کرده است. بسیاری معتقدند که تغییر کاربری این بخش از گورستان به پارکینگ، نه تنها حرمت درگذشتگان را زیر پا میگذارد، بلکه باعث پاککردن بخشی از تاریخ و حافظهٔ جمعی میشود.
پروژههای شهری نیز بر این باورند که ممکن است تهران با بحران در فضای پارکینگ روبهروست، تبدیل به محل دفن افراد به فضای تجاری یا خدماتی شود، میتواند منجر به چالشهای اخلاقی و حقوقی به همراه داشته باشد.
این بار دیگر مهم است که گورستانها و یادمانهای تاریخی را در شهر تهران موضوع برجسته کرده است. خانوادههای قربانیان و برخی از گروههای حقوق بشری خواستار توقف این پروژه و بازگرداندن حرمت به محل دفن اعدامیها هستند.

اجراهای ۱۳۶۷؛ یکی از تاریکترین فصلهای تاریخ معاصر ایران
در تابستان سال 1367، پس از پایان جنگ ایران و عراق و پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت، جرایم اعدام از زندانیان سیاسی در ایران آغاز شد. بر اساس گزارشهای متعددی از سازمانهای حقوق بشری و شهادت خانوادهها و بازماندگان، هزاران زندانی سیاسی در مدت کوتاهی به حکم هیئتموسوم به «هیئت مرگ» به جوخههای کشته شدند.
بخش عمده این اعدامها در زندانهای اوین، گوهردشت (رجاییشهر) و سایر زندانهای کشور صورت گرفت. بسیاری از قربانیان از سالها پیش در حال گذراندن محکومیت خود بودند و حتی برخی از آنها دورهٔ حبسشان رو به پایان بودند.
اعدامهای ۱۳۶۷ همواره به عنوان یکی از موارد نقض حقوق بشر در ایران مطرح شده است. سازمان عفو بین الملل و دیدهبان حقوق بشر این اعدامها را «جنایت علیه بشریت» توصیف کردهاند. همچنین بسیاری از خانوادههای قربانیان، هنوز هم پس از گذشت دههها، در جستجوی حقیقت و محل دفن عزیزانشان هستند.
از منظر اجتماعی، این اعدامها تأثیری بر جامعه ایران دارند و همچنان در حافظه جمعی و گفتمان سیاسی کشور حضوری پررنگ دارند. جستجو برای ثبت و مستندسازی این وقایع، بخشی از مبارزه با مدنی برای عدالت و خاطره تاریخی به شماره میآید.
