در نخستین سالگرد سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط موشک‌‌های نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، خانواده‌های جانباختگان پنجشنبه ۱۸ دیماه در فرودگاه «خمینی» و محل سقوط این هواپیما به یاد عزیزانشان مراسم یادبود برگزار کردند.
به گزارش کیهان لندن، شماری از خانواده‌‌ها به «شاهدشهر» در شهریار رفتند؛ آخرین نقطه‌‌ای که هواپیمای ساقط شده و ۱۷۶ سرنشین آن به زمین برخورد کردند. در طول مسیر مراسم نیروی انتظامی و ماموران امنیتی مستقر شدند. هرچند ابتدا خانواده‌‌ها با ممانعت نیروهای امنیتی روبرو شدند اما در نهایت خود را به آن محل رساندند و یادبود عزیزان خویش را برگزار کردند.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی برای رفع مسئولیت در اینستاگرامش نوشت «من از جمله مسئولینی بودم که تا آخرین ساعات پیش از اعلام عمومی، همچون سایر مردم صرفاً گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای را می‌شنیدم و علیرغم پیگیری هیچ اطلاعاتی فراتر از اخبار رسمی به وزارت امور خارجه اعلام نمی‌شد.»
ظریف نیز در این متن ادعا کرده این فاجعه ناشی از «خطا» بوده و گفته «گرچه هیچ نقش و یا حتی اطلاعی از تحولات نظامی نیمه‌شب و فاجعه دهشتناک بامداد چهارشنبه سیاه ۱۸ دی ۹۸ نداشتم، ولی به عنوان یک مقام رسمی خاضعانه و با قلبی پر از اندوه از همگان عذرخواهی کردم و هنوز نیز شرمنده و عذرخواهم.»
تهدید خانواده قربانیان هواپیمای اوکراینی توسط بیت خامنه ای؛ برگزاری مراسم فقط توسط سپاه و بسیج
حسن روحانی رئیس دولت نیز که مسئولیت اعلام نکردن ممنوعیت پرواز در «شرایط جنگی» بر عهده‌ی او و مسئولان دولتی‌اش است در سخنانی مدعی شد «این حادثه یک حادثه باورنکردنی ناشی از خطای یک فرد و بی‌تدبیری یک جمع بود که البته همه اینها از یک سهو و اشتباهی ناشی شده است.»
اصرار مقامات سیاسی و جمهوری اسلامی به اینکه شلیک دست‌‌کم دو موشک به هواپیما خطا بوده درحالیست که طی یکسال گذشته هیچ دلیل قانع کننده‌‌ای برای اثبات ادعای غیرعمدی بودن شلیک‌‌ها ارائه نشده است. ادعاهای مقامات رژیم ایران در مورد این جنایت نه تنها در رسانه‌‌های داخلی بلکه در شماری از رسانه‌‌های خارجی نیز بازتاب داده میشود.
نگار مرتضوی در «ایندیپندنت» اظهارات مقامات جمهوری اسلامی در مورد «خطای اپراتور» را بازتاب داده و دلیل این فاجعه را مانند مقامات جمهوری اسلامی «زنجیره‌‌ای از خطاها» قلمداد کرده است. این ادعا با واکنش جواد سلیمانی که همسرش از جانباختگان «پرواز۷۵۲» است روبرو شد. او خطاب به خبرنگار ایندیپندنت نوشت «کارشناسان نظامی و هواپیمایی گزارش‌های دولت ایران درباره سرنگونی PS۷۵۲ را قبول ندارند. گزارش قاتلان درباره جنایات فجیع آنها قابل اعتماد نیست!! لطفاً دروغ‌‌ها را تکرار نکنید. داستان خطای انسانی فقط ساده‌انگاری بیش از آنچه واقعاً اتفاق افتاده است.»
همزمان در مراسم یادبودی که شهرداری و سپاه پاسداران تهران به مناسبت این فاجعه برگزار کردند، سخنرانان بیشتر نمک بر زخم خانواده‌‌ها پاشیدند! درواقع مرتکبان این جنایت فجیع برای قربانیان مراسم یادبود برگزار می‌کنند!
سعید خال مدیرعامل «سازمان بهشت زهرا» سخنران مراسمی بود که حکومت پنجشنبه ۱۸ دیماه برای یادبود جانباختگان برگزار کرد. او هم به تکرار حرف‌های بی‌پایه مقامات ارشد جمهوری اسلامی پرداخت و گفت: «عامل اصلی سقوط هواپیمای اوکراینی، دولت تروریستی آمریکا بود!» وی به اعتراض مردم آمریکا به نتایج انتخابات ایالات متحده نیز اشاره کرد و در سخنانی بی سر و ته و نامربوط گفت: «شب گذشته با یورش شهروندان آمریکایی به کنگره این کشور، ملت ایران و خانواده‌های داغدار این حادثه، مزد صبر و مقاومت خود را گرفتند!»
حجت‌الاسلام یوسفعلی شکری نماینده علی خامنه‌‌ای در «بنیاد شهید» نیز در سخنانی گفت «این جویندگان علم ظاهراً در یک خطای انسانی و فاجعه جان باختند و امیدواریم که دشمن در این حادثه نقش نداشته باشد که قطعا داشته است!»
یک روز پیش از این نیز محل سقوط هواپیما توسط هلیکوپترهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که مرتکب شلیک مرگبار به هواپیما و سرنشینان آن است، گلباران شد!
غلامعباس ترکی دادستان نظامی تهران در یک مصاحبه گفت که «تنها یک متهمِ پرونده در بازداشت است» و سایرین «با تودیع وثیقه و سایر قرارهای مناسب» آزاد شده‌اند.
او بدون ارائه توضیحات دیگر افزود «جزئیات بیشتر بعد از صدور کیفرخواست و معرفی مقصران به دادگاه اعلام خواهد شد.»
ترکی همچنین گفت که بجز رسیدگی قضایی به این پرونده، ستاد کل نیروهای مسلح برخی از افرادی را که «مرتکب تخلفاتی مانند بی‌مبالاتی و عدم اجرای صحیح دستورالعمل‌ها و مقررات شده بودند، در سطوح مختلف از مسئولیت خود عزل یا با تنزیل درجه مواجه کرد.»
دادستان نظامی تهران نیز «خطای انسانی» را دلیل سرنگونی هواپیما دانسته و گفته است «فرضیه‌هایی که درباره حمله سایبری، هک سامانه پدافندی، اختلال در سامانه‌های هواپیما و شبکه پدافندی مطرح شد، با دلایل متقن به اثبات نرسید.»
همزمان با سالگرد ۱۸دی۹۸، مراسم و یادبودهای مختلفی از سوی خانواده‌های جانباختگان و ایرانیان مهاجر و تبعیدی در شهرهای کشورهای مختلف برگزار شده و میشود.
«انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز۷۵۲» که چندی پیش دست یاری به سوی ایرانیان دراز کرده بود تا آنها را در پیگیری این پرونده کمک کنند، در توئیتی با سپاس از مخاطبان اطلاع داده که کمپین کمک مالی آنها موفق بوده است.
