خبر یک:
سه کشور اروپایی، بریتانیا، فرانسه و آلمان، روز پنجشنبه ۶ شهریور ۱۴۰۴ (۲۸ اوت ۲۰۲۵) با ارسال نامه‌ای رسمی به شورای امنیت سازمان ملل متحد، روند موسوم به «مکانیسم ماشه» را علیه ایران فعال کردند. این اقدام به معنای آغاز فرآیند بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی است که در چارچوب توافق هسته‌ای برجام تعلیق شده بود.
جزئیات اقدام اروپا
- بر اساس مفاد برجام، هر عضو توافق می‌تواند در صورت مشاهده «نقض جدی تعهدات» از سوی ایران، موضوع را به شورای امنیت ارجاع دهد.
- با ارسال این نامه، بازه زمانی ۳۰ روزه آغاز شده است. در صورتی که شورای امنیت در این مدت نتواند قطعنامه‌ای برای ادامه‌ی رفع تحریم‌ها تصویب کند، تمامی تحریم‌های بین‌المللی گذشته به شکل خودکار بازمی‌گردند.
- دیپلمات‌های اروپایی تأکید کرده‌اند که این اقدام نتیجه ماه‌ها هشدار به ایران درباره نقض تعهدات هسته‌ای بوده است.
واکنش‌های بین‌المللی
- ایالات متحده از تصمیم اروپا استقبال کرده و آن را گامی برای وادار کردن ایران به بازگشت به میز مذاکره دانسته است.
- روسیه و چین با این روند مخالفت کرده و آن را اقدامی «غیرقانونی» توصیف کرده‌اند. آن‌ها احتمال ارائه ابتکار جایگزین در شورای امنیت را مطرح کرده‌اند.
- ایران نیز این اقدام را فاقد وجاهت حقوقی خوانده و هشدار داده است که واکنش متناسب نشان خواهد داد.
پیامدهای احتمالی
فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌تواند به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل در حوزه‌های کلیدی مانند:
- فروش نفت و فرآورده‌های انرژی ایران
- تبادلات مالی و بانکی بین‌المللی
- تجارت تسلیحاتی و فناوری‌های حساس
این وضعیت ممکن است فشار اقتصادی بیشتری بر ایران وارد کند و فضای سیاسی جدیدی در روابط تهران با غرب ایجاد نماید.
جمع‌بندی
با آغاز روند مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی، سرنوشت توافق هسته‌ای در یکی از حساس‌ترین مقاطع خود قرار گرفته است. طی ۳۰ روز آینده، چالش اصلی بر سر تصمیم شورای امنیت و واکنش ایران خواهد بود؛ تصمیماتی که می‌تواند آینده پرونده هسته‌ای ایران و روابط آن با جامعه جهانی را تعیین کند.
